The betrayed generation
Get a stable job in this entropic time?
Nếu bạn bị coma vào năm 2021 và tỉnh dậy vào lúc này, trong đầu bạn chắc chắn sẽ chỉ có 1 câu “What the fuck?” (a funny reference). Thế giới xung quanh thay đổi quá nhanh chỉ trong vòng 5 năm trở lại đây, đến mức chúng ta khó có thể nhớ rõ những sự kiện gì xảy ra trong tháng trước.
Zoom rộng ra với thế hệ cuối 8x, đầu 9x, thì lời khuyên phổ biến cho tất cả mọi người khi bắt đầu sự nghiệp là “Go to college, get a stable job, work hard, save up and you will be fine”. Và nhìn lại 10-15 năm từ lúc bắt đầu đi làm đến giờ, dù con đường bạn chọn là gì, lời khuyên đó có đúng không. Với mình thì không, not even close.
Another reference:
Để lý giải chút thì những lời khuyên đó thường đến từ thế hệ trước (bố mẹ, chú bác của mình), những người có độ tuổi hình thành thế giới quan (20s 30s) trong giai đoạn cuối chiến tranh và bao cấp, khi sự ổn định là 1 điều xa xỉ. Tức là downside lớn hơn upside rất nhiều nếu bạn chọn làm khác với convention thì Risk:Reward không make sense (Eg: nếu bạn muốn tự doanh lúc bao cấp thì đó là một quyết định thiếu sáng suốt; nguồn lực xã hội phần lớn dành cho government sector, legal framework chưa có → dễ bóc lịch, chưa có nền kinh tế thị trường, khách hàng không có sức mua…). Vậy nên minize down side → chọn 1 công việc nhà nước/ doanh nghiệp quốc doanh là approach tốt hơn nhiều.
Tuy nhiên mọi chuyện ở Việt Nam thay đổi quá nhanh và nhiều từ thời kì Đổi Mới (1986), chỉ cần nhìn vào tăng trưởng GDP là có thể hiểu được 1 phần. Và khi Việt Nam catch up với sự phát triển của thế giới trong những năm gần đây thì global macro cũng bắt đầu có big transition (Covid, BRICS, wars, AI, crypto, budget deficit… just to name a few), tiếp tục accelerate sự biến động. Tất cả dẫn tới meta và landscape của 20 năm trở lại của đất nước khác hoàn toàn so với giai đoạn trước đó. Nên nếu vẫn tin vào lời khuyên phía trên thì chẳng khác gì bring a knife to a gun fight and expect to cut it.
Vậy giờ phải làm gì?
Định viết tiếp mà lười quá nên hẹn lần sau khi có hứng chút.
